Tuc de Mulleres. Coll de Toro
Partindo dende La Besurta e collendo o camiño que vai cara o refuxio de La Renclusa, ao pouco nos desviamos cara o Forau de Aiguallut. Este é un impresionante fenómeno xeolóxico onde poderemos ver como as augas dos torrentes que baixan dos restos glaciares da cara norte do macizo do Aneto e a Maladeta desaparecen como por arte de maxia. Está situado nun entorno fermosísimo. Ao pouco atravesamos o Plan de Aigualluts, unha enorme chaira de extraordinaria beleza situada entre enormes montañas.
Chegamos ao barranco de L’Escaleta onde a pendente aumenta pouco a pouco. A ruta continúa cara os ibones de L’Escaleta pero, antes de chegar, o camiño vaise complicando xa que hai que superar un zócalo rochoso, onde probablemente teñamos que axudarnos coas mans. Logo a pendente e o camiño volven a ser máis levadíos ata chegar novamente a outra zona onde o camiño case desaparece. Temos ante nós outra enorme zona rochosa de forte pendente, que, a simple vista semella un muro imposible de superar, pero pouco a pouco vanse enlazando os tramos máis sinxelos e se consiguen acadar os ibones superiores. Este último tramo require de certa destreza xa que o camiño, ás veces, é moi incómodo e moi montañoso. Acadamos a cota 2500 m e dende este punto as dificultades diminúen levemente ata chegar ao cumio. O regreso é polo mesmo camiño, tendo que prestar atención nos puntos máis complexos.
MIDE:
- Horario: 7,25 h
- Desnivel de subida: 1200 m
- Desnivel de baixada: 1200 m
- Distancia horizontal: 18 km
- Tipo de percorrido: Ida e volta
- Severidade do medio natural: 3
- Orientación no itinerario: 3
- Dificultade no desprazamento: 3
- Cantidade de esforzo necesario: 4
- Dificultade: Alta
Comezamos a camiñar…
Á sombra dos grandes tresmiles do Macizo do Aneto-Maladeta hai moitos outros tresmiles de gran interese. Tal como nos conta Juan, un deses é o Tuc de Mulleres ou Molières (3009 m), sendo a última estribación oriental que supera os 3000 m, e subilo pode ser igual de gratificante que acadar o Aneto, pois non todo o mundo ten as condicións axeitadas para facelo. Tamén nos advirte de que a situación alá arriba pode cambiar e hai altas probabilidades de que haxa que dar volta sen acadar o cumio.
Esta vai ser a primeira vez que intentemos acadar o cumio dun pico de máis de 3000 m e estamos ante a que pode ser a xornada raiña desta estadía en Benasque. Para iso tivemos que madrugar para poder coller o bus público ás 7:30 da mañá que dende Benasque nos leva ao aparcadoiro de La Besurta, a case 1900 m de altitude, pois no verán a pista péchase ao tráfico polo que non nos puidemos desprazar no noso bus. Aquí comeza a aventura de hoxe.
Logo de reunirnos e prepararnos para a marcha, e unha vez cruzada a pequena ponte de madeira sobre o torrente que baixa dos Ibones de Villamuerta, continuamos pola pista ata chegar en poucos metros ao cruzamento de camiños cara ao refuxio de La Renclusa ou a Aiguallut. A partir de aquí comeza un tramo no que imos salvar a maior parte do desnivel destes primeiros quilómetros da andaina ata chegar a unha gran pradaría. Nestes primeiros pasos imos por un sendeiro bastante ben definido con algúns tramos nos que as propias pedras parecen as baldosas dun paseo pero, xusto cando acometemos a subida con máis desnivel a salvar, tratando de evitar as pedreiras que hai polo camiño, atopámonos cunha manda de vacas que baixan cara a nós e que imos sorteando como podemos. Salvamos polos pelos de non quedar bloqueados!
Superada unha rupestre cabana, seguimos ascendendo mediante algúns zig-zags por terreo algo pedregoso que nos sitúa nun colado que da paso a un bonito e verde val, co chamativo Pico de Aigualluts, como telón de fondo.
Seguimos adiante atravesando o val cuberto de pasteiro, ata chegar a un valo de madeira que serve como miradoiro sobre a dolina onde conflúen as augas do glaciar do Aneto, o Forau de Aigualluts. Un capricho da natureza sen igual, un lugar máxico polo que as augas descendentes dos glaciares desaparecen misteriosamente baixo a terra para reapareceren nin máis nin menos que no Val de Arán. Seica no 1931 o espeleólogo Norbert Casteret aclarou este misterio botando catro barrís de fluoresceína polo Forau e horas máis tarde comezou a brotar auga cor verde intensa polos Uelhs deth Joeu (ollos do xudeu) no Val de Arán, e por esta singularidade xeolóxica, as augas que debían verter no río Ésera fano na conca do Garona que desemboca no Atlántico.
Tras observar este fenómeno kárstico, continuamos adiante bordeando pola nosa dereita a mencionada dolina e en suave ascenso alcanzamos enseguida a bulliciosa Fervenza de Aigualluts. A imaxe non pode ser máis abraiante: a caída da fervenza coa Tuca de Aiguallut á súa esquerda e a primeira visión do glaciar e pico Aneto ao fondo, que cos seus 3404 m de altitude é o máis alto dos Pireneos.
Non nos detemos moito, pois fainos falta o tempo para avanzar (eu xa vou notando que non teño o corpo para moitas alegrías). Deixamos ao carón a fervenza de Aiguallut e aparece ante nós unha gran pradaría, o Plan de Aigualluts, pola que discorren apaciblemente formando pequenos meandros varios torrentes e arroios procedentes do desxeo. O Plan de Aigualluts, ocupan a confluencia dos vales de L´Escaleta (á nosa esquerda) e Barrancs, (nosa dereita) ofrécenos unha soberbia panorámica cara ao glaciar e cume do Aneto.
Se máis abaixo pasamos ante a indiferencia das vacas, a partir deste val, unhas novas compañeiras van dar conta da nosa presenza. As marmotas. Vixiantes a maior parte do tempo, ao menor sinal de perigo lanzan un asubío agudo de alerta, aínda que, máis que asubiar, as marmotas ladran. Un ladrido moi agudo e potente. Semellan ter boa vida. Gordas e ben alimentadas, e que só coñecen os días asollados e apracibles da alta montaña. Como as vacas alpinas, coas que comparten hábitat, pasto e boas vistas.
Cóntanos Juan que foron introducidas na vertente francesa do Pireneo central na pasada década dos sesenta como novas presas de águias e osos, liberando así ás crías do rebeco da presión predatoria, expandíndonse rapidamente pola vertente francesa e pasando á española sen problema.
Por difusa senda e pola nosa esquerda, seguimos agora atravesando os verdes prados do Plan de Aigualluts, deixando á dereita o regato e algo máis afastado un pequeno refuxio metálico, ata chegar á base do Val de L’Escaleta, onde cruzamos o río que de alí baixa, por medio dunha pasarela de madeira, para elevarnos en forte pendente mediante varios zig-zags, salvando desta maneira un tramo rochoso, que nos deixa nun amplo chairo, xa a 2176 m de altitude, desde onde obtemos ás nosas costas unha inmellorable vista sobre o Plan e Forau de Aigualluts. Xa non sabes para onde mirar… Impresionante!
Avanzamos cara ao fondo da chaira alcanzando enseguida unha pedra, que nos sinala a senda que se dirixe ao Ibón da Col de Toro ou cara ao Tuca de Mulleres. Facemos aquí unha longa parada na que Víctor nos comunica que este é o punto onde os que non queiran subir ao Mulleres deberán abandonar o grupo. Eu non me sinto con forzas, supoño que debe ser polo madrugón e o cansanzo acumulado nestes días, e decido quedar. Facémolo uns poucos, pois a gran maioría acepta continuar a marcha. Diríxense levemente cara á dereita en busca dun pequeno resalte… e a subir. Mentres vemos como van ascendendo, os cinco que quedamos con Rocío viramos á nosa esquerda, e imos camiño do Ibón de Coll de Toro.Polo que comentaron na baixada, non fixeron cumio: pronto alcanzaron o primeiro Ibón de L’Escaleta (2313 m), onde se abre o val. Tras unha breve parada neste primeiro ibón, seguiron adiante ata alcanzar a parte media do val, para enseguida chegar ao segundo dos Ibones de L’Escaleta (2328 m). Bordearon este segundo ibón e continuaron subindo, salvando as diferentes terrazas ou chanzos existentes, que os depositaron no terceiro e máis pequeno dos Ibones de L’Escaleta (2468 m). Segundo comentaron, parecía que camiñabas por unha canteira, sen camiño definido.
Tras contemplar agora os ibones inferiores baixo os seus pés, continuaron salvando un curto repeito que os levou á base dunha gran e inclinada pa, para máis adiante, e con coidado de non escorregar, ir ascendendo levemente, ata alcanzar a plácida parte superior do val, onde descansa o último dos Ibones de L’Escaleta (2636 m), tendo á fronte o obxectivo, a Tuca de Mulleres. Coméntanme que a subida, rochosa a tramos, recórdalles á do Pindo, custosa, dura, árida, pero que se recompensa coas vistas. Aquí, tras unha curta parada, Víctor e Juan deciden non continuar coa ascensión, pois a subida foi máis lenta do agardado, e hai que estar en La Besurta antes das sete da tarde, para poder coller o bus que nos leve de novo a Benasque. Haberá que agardar por outro tresmil… mágoa!
Os que non quixemos continuar e intentar acadar o cumio, quedamos na zona do barranco de L’Escaleta e achegámonos ao Coll de Toro, onde gocei dun bo descanso (facíame falta), e de moi boas vistas. A lagoa semella un espello e reflicte nas súas augas a silueta das montañas circundantes. Unha marabilla. Non paramos de facérmonos fotos.
Logo, con calma, iniciamos o descenso ata chegar de novo ao Plan de Aigualluts. Como imos con tempo, decidimos facer unha pequena travesía polo lado esquerdo do val, pola entrada ao Val de Barrancs, seguindo a senda que baixa do refuxio de La Renclusa e pisando algún que outro charco. Despois de chegar ata aquí, nada mellor que relaxarse nos chairos de Aigualluts entre fantásticos e tranquilos meandros que percorren toda a pradaría. A cantidade de xente que hai polas sendas ou ben descansando xa comeza a ser considerable. Facemos un pequeno treito de ida e volta e decidimos buscar unha sombra para xantar algo e descansar. Eu aproveito e ata boto unha soneca, que me prestou moito. Realmente o plan de Aiguallut é o lugar ideal para tombase, refrescarse e descansar.
Logo deste descanso reparador, continuamos co descenso cara a La Besurta. Volvemos gozar da fervenza e do Forau de Aiguallut que semella un lugar máis espectacular que na ida. Natureza pura, fervenzas, flora, fauna… pero saturadas de xente. Nestes días de Covid, a andaina polo plan de Aiguallut semella ser unha peregrinación, moita xente sen máscaras e sen distancias. Mágoa que non haxa formas de controlar a capacidade cando tampouco se poden controlar as medidas de seguridade.
Antes de acometer o último descenso, facemos detémonos no alto para ver a situación das vacas en torno á pequena cabana, e decidimos baixar sen ningún tipo de problema. O camiño está despexado. Na baixada, queremos entablar conversa co vaqueiro, pero semella ser home de poucas palabras, pois só responde con monosílabos, e continuamos cara á parada do bus. Comprobamos que cada media hora hai servizo ata o aparcadoiro de Llanos de Hospital, lugar onde os particulares deben deixar o seu vehículo, e que aínda falta para que chegue o que baixa ata Benasque. Temos tempo e achegámonos ao chiringuito que alí se atopa, e tras tomar un par de cervexas agardando polo noso bus, despedímonos do val partindo para Benasque.
A pesar de que non se cumpriu o obxectivo de acadar o cumio do Mulleres, a ruta non defraudou en absoluto. Sen dúbida, unha rutaza!
Muchas gracias Fran por el maravilloso paseo por esas rutas del Pirineo.