Ruta pola Costa de Xove

17-06-2023
Praia Reboeira

A ruta é unha senda costeira que vai dende a praia de Esteiro ata o Portiño de Morás, que nalgúns tramos coincide coa Ruta Natural do Camiño do Cantábrico. Na praia de Esteiro collemos en dirección norte cara o lugar do Castro, onde comeza a senda que temos que percorrer. O itinerario é sinxelo xa que o camiño é moi bo, salvo algún punto concreto.

Hai que ter en conta o desnivel, que é un continuo sube e baixa. Imos todo o tempo dentro do espazo natural da Rede Natura Mariña Occidental. A paisaxe é unha marabilla, unha auténtica fermosura. Pasamos por Punta Mansa, enseada do Coído, Punta Roncadoiro, Portocelo, Coto da Vela… ata chegar ao portiño de Morás onde rematamos.

MIDE

  • Horario: 5:45 h.
  • Desnivel de subida: 700
  • Desnivel de baixada: 700
  • Distancia horizontal: 17,2 km
  • Tipo de percorrido: Travesía
  • Severidade do medio natural: 2
  • Orientación no itinerario: 2
  • Dificultade no desprazamento: 2
  • Cantidade de esforzo necesario: 3
  • Dificultade: Media

Comezamos a camiñar…

Xa hai bastantes anos que non visitamos a costa galega do Cantábrico. Desta volta imos facer unha ruta moi fermosa polo concello de Xove, na Mariña luguesa. A viaxe é un pouco longa pero, se non eres da zona, paga moito a pena madrugar e facer ese esforzo. O gozo está garantido.

Dende que chegamos á praia de Esteiro, a ruta discorre o máis pegado posible á liña de costa en todo momento. Logo de comentarnos Víctor o desenvolvemento da andaina, e de asegurarnos que que non vai chover, partimos cara á contigua praia de Muiñelo, de fácil acceso, pero que coa marea alta case desaparece.

Hoxe imos un bo número de camiñantes, coido que é o día con máis participantes e, a medida que avanzamos, pouco a pouco vaise estirando o grupo. Eu, coma sempre, ao final do mesmo. Tamén temos un día con moita humidade no ambiente, o que nos vai facer suar moito.

Punto de partida na praia de Esteiro
Praia de Muiñelo
Enseada de Regodela

Superamos a praia de Muiñelo e abandonamos a pista seguindo o camiño sinalizado por un carreiro que sobe pegado á costa. Chegamos a unha pista e torcemos á esquerda e seguímola ata atopar unha bifurcación. Collemos a pista da esquerda cara ao mar, dirección Punta Mansa, tamén chamada Cabo Saíñas.

Estamos practicamente no punto onde en 1973 se proxectou a construción dunha central nuclear en Xove, en Regodela, feito que provocou un rexeitamento xeneralizado na sociedade, que tivo o seu momento cume na mobilización de abril de 1977, cunha gran marcha desde Viveiro ata Xove. Hoxe, a zona está dentro do espazo natural catalogado como Zona de Especial Conservación (ZEC) da Rede Natura Mariña Occidental…

Dende Punta Mansa xa podemos ver Os Netos
O Neto Grande ten 24 m de altura

Reagrupámonos en Punta Mansa e comezamos a admirar a paisaxe que imos ter durante toda a xornada, tramos de costa con entrantes e saintes con cantís e pequenos illotes ao longo do percorrido. O primeiro obxectivo é continuar ata os illotes Os Netos, que xa os temos á vista, Neto Grande o máis próximo á costa, e Neto Pequeno o máis distanciado. Segundo opinións, un dos mellores puntos de mergullo da nosa costa. Desde aquí seguimos pola liña de cantís ata o Monte Penouzo.

A visibilidade non é moi boa nesta hora do día pero, superados os illotes, xa adiviñamos o faro de Punta Roncadoiro. Chegar ata el aínda nos vai levar un tempo, pois temos que acadar o miradoiro que hai dende o Pico de Coído, dende o que temos unha visión espectacular da enseada do Coído. Destaca neste tramo, aos pés do cantil, a praia Reboeira, unha fermosa cala que se compón principalmente de bolos e rocha. Que fermosura de paisaxe!

Enseada do Coído co Roncadoiro ao fondo
Praia Reboeira, coa cor turquesa das súas augas

Continuamos cara ao faro por un pequeno tramo asfaltado. Unha rocha ubicada ao borde da estrada que baixa ao Faro de Roncadoiro danos a benvida, a Pena Cabaleira, con forma de pedra de afiar xigante, plana na parte superior. A ela subían os rapaces da contorna para ver os arredores de Monte Castelo cando coidaban do gando, e cunha vista impresionante da costa cando o faro aínda non existía.

O nome da Punta Roncadoira (Roncadoiro) ven referíndose ao ruidoso son que produce o mar bravo e batido, ao sair despedido polos buratos das pedras do cantil. Dende o faro, que alumea dende 1986, podemos observar unha fermosa paisaxe costeira, pois esta costa é abrupta, accidentada, con illotes e cunha climatoloxía moi adversa en ocasións, con temporais, néboas… pero esta paisaxe dende o faro admirámola moito mellor dende o alto do cabo, a 134 m sobre o nivel do mar.

Deixamos o faro e subimos ata o Monte Castelo, o cume que coroa a Punta Roncadoiro. O Monte Castelo pódese rodear, pero o pequeno esforzo para chegar arriba paga a pena. No seu cume encontrámonos nun miradoiro que nos deixa coa boca aberta, ademais de ver unha serie de rochas con formas moi interesantes. Aquí atópase o chamado Zoo do abismo, formado por unha serie de rochas modeladas polo vento e a auga con figuras de animais (osos, foca, tartarugas… ).

Xunto co de Ortegal e Estaca de Bares son faros os máis ao norte da península
Dende o Monte Castelo xa divisamos Sarón e as Salseiras
Ruínas da igrexa de San Tirso

A vista dende este punto ofrece unha marabillosa paisaxe marítima. A panorámica resulta inmellorable. Ao Oeste, os elevados e recortados cantís da Estaca de Bares, a illa Coelleira, así como os illotes Os Netos que acabamos de deixar. Ao Leste, o illote O Ansarón, Farallóns, Cabo Morás e os seus Cantís de Papel. Que marabilla de paisaxe!

Descendemos do Monte Castelo e deixámolo pasando por outra rocha con nome, a Pena Sombreireira (que ben que se recuperen estes topónimos para que non caian no esquecemento), que se asemella á porta dunha cova, e que nos amosa máis de cerca esta zona acantilada, de difícil ou imposible acceso, prolongada en illotes onde só medra a vexetación das pendentes rochosas, contrastando en verde coa branca orla litoral e o azul turquesa das enseadas, que agochan tanto coídos como praias solitarias, ás que só se pode acceder por mar.

Enseada de Portocelo
Portocelo
Praia de Portocelo

Tal vez sexa esta a parte máis complicada da ruta polo descenso que temos afrontar, con terreo algo inestable e bastante costento pero, como digo sempre, sen complicacións se o facemos con sentidiño. A baixada déixanos diante das ruínas da ermida de San Tirso, que se abandonou no 1929 ao construirse unha nova igrexa no núcleo de Vilachá, antes de entrar na enseada de Portocelo. Percorremos a rada ata o fondo, superamos o pequeno porto e decidimos parar a xantar á beira da praia, na zona habilitada con mesas e baños públicos, moi limpos, por certo.

Unha nova subida nos agarda despois do descanso pois temos que acadar un novo saínte cara ao Cantábrico, o miradoiro Merixe; unha nova baixada ata a inaccesible praia de Sucastro que, como o seu nome apunta, está na base do que foi asentamento prerromano do Coto da Vela (158 m), que temos que coroar (coido que é a última subida e baixada de importancia de hoxe).

O illote de Sarón dende o miradoiro Merixe
Os cantís de Sarón, coñecidos tamén pola calidade dos seus percebes

Deixamos o sube e baixa e dirixímonos ata o illote O Ansarón, que é como se coñece oficialmente, pero o nome de Sarón é tan popular que ata o Instituto de secundaria de Xove leva este nome. É a illa máis grande do percorrido e separada uns douscentos metros da costa, albergando importantes zonas de cría de aves mariñas. Decidimos facernos unha foto de grupo, co son de fondo das gaivotas, sen dúbida, as raíñas deste territorio. Máis de catro mil parellas de gaivotas patiamarela poboan os illotes e cantís.

Temos á vista o Cabo de Morás, e tamén comezamos a ver as instalacións da empresa de aluminio de San Cibrao, distinguible pola súa cor granate que contrasta con toda a paisaxe da que estivemos gozando durante toda a xornada. No cabo, dirixímonos aos Cantís de Papel atravesando a antiga zona de fabricación de dolos, enormes estruturas de formigón que quedaron abandonadas tras a construción nos anos setenta do século pasado dun gran dique para o porto industrial, que necesitaba a empresa de aluminio de San Cibrao.

No final da ruta topámonos coas instalacións de San Cibrao
Fermosas formas caprichochas nos Cantís de Papel

Unha gran sorpresa nos agarda. Os Cantís de Papel, situados nas inmediacións da Punta de Morás, son unhas magníficas formacións de rochas graníticas, de extraordinaria beleza. Cunha altura duns 40 m, esculpidos pola acción do vento e a forza do mar ao longo dos séculos. O seu nome provén da súa aparencia, formando pregos, dobreces e formas caprichosas e singulares que nos fan pensar en papeis e ademais estimulan o noso maxín e inventiva para recoñecer e crear formas baseadas na realidade ou a fantasía.

E rematamos na pequena praia do Portiño, no entorno portuario de Morás, atopándose ao seu lado os últimos vestixios do pasado baleeiro desta vila. Nós decidimos achegarnos ata o Balea Verde, descansar da fermosa andaina realizada e refrescarnos, antes de emprender a viaxe de volta (o Balea Verde ten servizo de alugueiro de piraguas e kayaks). Aínda non marchei e xa teño gañas de volver camiñar por estas latitudes e gozar dunha das zonas máis bonitas e descoñecidas da costa galega!

Cemiterio de dolos en Morás
Praia do Portiño

Hai que darlle os parabéns ao Concello de Xove, pois realizou un magnífico traballo trazando un sendeiro o máis pegado posible á liña de costa e que, nalgún punto, semella voar sobre os cantís.

2 comentarios sobre “Ruta pola Costa de Xove”

Deixar un comentario

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *

Scroll ao inicio