De Puerto de Las Palomas a La Iruela

19-05-2023
O Castelo de La Iruela é dunha beleza singular, ao estar situado na parte superior dunha gran pena

Nesta xornada trasladámonos ao Puerto de Las Palomas, situado na estrada que vai de Cazorla ao norte do Parque Natural. O porto está situado a case 1.200 m de altitude. Antes de comezar nos achegaremos ao miradoiro do Paso del Aire, onde teremos unha panorámica moi boa de parte da serra e das enormes extensións de cultivo de oliveiras que hai ao longo da provincia. Logo, a ruta lévanos por un antigo camiño, en bo estado, primeiro subindo e logo en constante descenso ata La Iruela, pequeno pobo declarado Conxunto Histórico-Artístico e situado á beira mesmo de Cazorla. A ruta remata xusto no hotel onde estamos aloxados.

MIDE

  • Horario: 3:30 h.
  • Desnivel de subida: 300 m
  • Desnivel de baixada: 580 m
  • Distancia horizontal: 10 km
  • Tipo de percorrido: Travesía
  • Severidade do medio natural: 2
  • Orientación no itinerario: 2
  • Dificultade no desprazamento: 2
  • Cantidade de esforzo necesario: 3
  • Dificultade: Media/Baixa

Comezamos a camiñar…

Antes de comezar a andaina, achegámonos ata o miradoiro de Paso del Aire, a escasa distancia do Porto de Las Palomas. Accedemos a el a través da mesma estrada que vai cara ao Porto de las Palomas, da que sae un carreiro sinalizado que conduce ao miradoiro. Non hai moito espazo para aparcar e o bus déixanos na mesma estrada A-319, polo que temos que baixar axiña. O miradoiro ten unhas vistas moi fermosas dende onde se contempla perfectamente a transición da serra á campiña e o Val do Guadalquivir.

Un panel explicativo ilústranos da fermosa vista da que gozamos no miradoiro. Nun primeiro plano podemos observar, como elemento dominante na paisaxe, as repoboacións de piñeiro carrasco, unha das tres especies de piñeiros presentes no Parque Natural. A gran resistencia á forte insolación e á escaseza de solo que presentan as acusadas pendentes destas ladeiras, convérteno no mellor adaptado a estas difíciles condicións.
O centro da imaxe está ocupado pola campiña, xa fóra dos límites do Parque Natural. O cultivo do oliveiral segue unha serie de parcelamentos, distinguíndose perfectamente as parcelas con plantacións máis recentes e exemplares máis novos, daquelas mais antigas, cun maior porte das árbores. Entre estas parcelas vemos tamén distintas balsas de auga, construídas para o regadío do oliveiral.

Achegándonos ao miradoiro de Paso del Aire
Dende o miradoiro gozamos dunhas extraordinarias vistas da campiña olivareira

Tamén chaman a atención pequenas manchas de vexetación máis pechadas entre tanto oliveiral, retazos do primitivo aciñeiral mediterráneo que poboou estes territorios, que foi desaparecendo coa roturación das terras, talas, incendios… pero que aínda conservan gran valor ambiental.

Regresamos á estrada e, logo duns trescentros metros percorridos por ela cara abaixo, iniciamos a andaina introducíndonos por un camiño con indicacións do GR-247 Bosques del Sur. A pista forestal pola que camiñamos é un abundante bosque de aciñeiras mesturadas con cornicabras e algúns piñeiros laricios. A nosa senda enlaza cunha pista forestal estreita que debemos tomar cara á esquerda, pasando aos 200 metros xunto á fonte e casa forestal do Sagreo. A pista é ascendente e está pechada ao tráfico de vehículos por unha barreira, xusto pasada a casa forestal.

En primeiro plano, Burunchel, situada nunha das entradas á Serra de Cazorla
Dende un dos saíntes da ruta xa podemos ver La Iruela e o seu castelo

A escaseza de arboledo neste tramo permítenos gozar da visión da campiña olivareira cara ao oeste. As vistas son grandiosas: o macizo de Serra Mágina, Serra Morena, a Lomba de Úbeda, Villacarrillo, e miles de oliveiras aliñadas en distintas direccións sobre o ondulado terreo que ocupa a maior parte da provincia de Xaén. Aos nosos pés queda Burunchel, xa no límite do espazo protexido, localidade pola que pasamos pola mañá, pois é paso obrigado para acceder ao interior do parque polo Porto de las Palomas. Neste punto tomamos un camiño de bastante máis pendente, que serpentea gañando altura rapidamente. Á esquerda contemplamos o Viñuela, montaña de fortes pendentes e escasa cuberta vexetal. A pista acábase e debemos continuar por senda, en ascenso suave, ata o collado situado cara ao sur.

Continuando a nosa ruta pola corda Viñuela cara ao suroeste, a uns 200 m chegamos a outra nova porta de control de restauración forestal. Tras pasala, o bosque volve estar presente, un bosque de piñeiros negrais con gran cantidade de buxo, especie que veremos con abundancia ata o final da etapa… E piñas, moitas piñas polo chan durante todo o percorrido! Cara ao leste, no val da cabeceira do Guadalquivir, dominan o verde e a frondosidade dos bosques do parque, mentres que cara ao oeste fano o ocre e o verde prateado das oliveiras da campiña. Que marabilla de contraste!

A escasa cuberta vexetal caracteriza o paso pola corda de Viñuela
As piñas alfombran o chan en gran parte do percorrido
Cmiñando sobre o carreiro Bosques do Sur, con calzos e obra en pedra seca

Chegamos a un collado fronte ao Puntal de Correas e a nosa ruta deixa a crista para virar cara á dereita por un camiño ancho, con calzos e calzos e obras en pedra seca impoñentes, que xira unha e outra vez para descender suavemente, adaptándose á difícil orografía da zona. Estamos a percorrer un dos camiños de ferradura máis potentes do carreiro Bosques do Sur, ata chegar á Ermida da Virxe da Cabeza, moi preto xa de La Iruela.

Pola esquerda conflúe o noso camiño co GR 7, co que coincidiremos ata o final da etapa. Cara á dereita, por baixo de onde nos atopamos, uns álamos indícannos a localización da surxencia de auga do arroio Rechita, e uns 200 m máis adiante, á esquerda, atopamos un antigo refuxio de pastores. Outros 500 metros máis aló atoparemos a pequena fonte da Alberquilla, á beira esquerda do camiño. Imos bordeando o cerro Escribano, sempre pola nosa esquerda, e pronto o Castelo da Iruela indícanos a proximidade do fin da etapa.

Segue chamándonos moito a atención a paisaxe repleta de oliveiras ata onde alcanza a vista
As vistas sobre o Castelo da Iruela indícanos a proximidade do fin do percorrido

A medida que avanzamos imos identificando La Iruela. A inverosímil silueta da torre do seu castelo, empolicado sobre un vertical espolón rochoso, é unha das estampas máis fotografadas neste final de etapa. Pola súa ubicación, a conquista desta fortaleza de orixe musulmá debeu ser un óso duro de roer.

Pronto nos atopamos cun camiño ancho que descende cara á dereita, pasamos as instalacións do comezo da Vía Ferrata La Mocha ata darmos cunhas escaleiras un tanto irregulares que nos deixan na estrada A-319, xa moi preto de La Iruela, xusto no Hotel Sierra de Cazorla & Spa 3, onde estamos aloxados estes días. Na ruta de mañá cara ao Gilillo, faremos este último tramos do percorrido á inversa. Outra xornada para enmarcar a de hoxe!

Camiño ancho con bastante desnivel polo que descendemos finalizando a ruta
E rematamos a ruta con estas vistas!

Pola tarde, antes da cea, aínda tivemos tempo de dar un paseo pola vila, gozar de novo das brancas e empinadas calellas e descubrir recunchos como o lavadoiro municipal, que temos diante do hotel e onde collo a auga para levar nas rutas, ou a Fonte del Molino, ou achegarnos a miradoiros dunhas extraordinarias vistas, non só do val do Guadalquivir e da campiña olivareira, senón de boa parte da provincia de Xaén, e seguirmos gozando deste territorio de amplos horizontes, con suaves outeiros cubertos por un mar de oliveiras. Que paisaxe tan distinta á nosa!

Deixar un comentario

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *

Scroll ao inicio